Sarati Eldamar

Sarati Eldamar to tryb pisma Sarati, stworzony przez Rúmila w Valinorze. Powstał do zapisu języka quenya. Służył jako wzór dla Fëanora i jego popularnego Tengwaru.

Historia
O Sarati niewiele jest wiadome, a przynajmniej nie tyle, ile o Tengwarze, który był systemem późniejszym, powszechniejszym (gdyż został rozprzestrzeniony w Śródziemiu).
Saratami, bo tak nazywa się poszczególne litery (l. poj. sarat - qya. litera), Tolkien nie zapisał żadnego poematu, który by trafił do popularnych publikacji. Informacje o tym systemie znaków pojawiają się w notatkach Tolkiena, redagowanych przez tak zwanych Elfconners.

Budowa
Sarati to pismo typu abugida - pisane głównie od góry do dołu, ze znakami oznaczającymi spółgłoski/sylaby, gdzie samogłoski dodaje się w postaci znaków diakrytycznych.

Tabela Pierwsza przedstawia podstawowe spółgłoski i niektóre polskie dwuznaki (dz, cz itd.). Wszystkie te i poniższe litery są przystosowane do pisania pionowo, od góry do dołu. W Sarati nie ma przewidzianej polskiej różnorodności zapisu tych samych dźwięków (np. ż i rz, h i ch), dlatego mają one wspólny sarat, tym samym upraszczają ortografię.

Tabela Druga pokazuje resztę znaków, w tym dwuznaków z quenyi, mogących być przydatnymi przy zapisie polskich tekstów.

Tabela Trzecia przedstawia samogłoski i ich sposób zapisu - diakrytyki (np. trzy kropki [a]) pisane są na lewo od nośnika lub spółgłoski, zapisanej na szaro. To znaczy: zamiast szarego nośnika można dać zwykłą spółgłoskę. Nośnik pojawia się, gdy samogłoska jest "sama", tzn. nie ma poprzedzającej wolnej spółgłoski. Warto pamiętać, że w quenyi 'y' jest spółgłoską, toteż jest pełnym znakiem; także znak dźwięku 'y' jest równy dźwiękowi 'j'. W celu zmiękczenia głoski należy dać kropkę po prawej stronie spółgłoski.

Przykładowy zapis wiersza z Jedynego Pierścienia.
W Czarnej Mowie.
W miarę rozwoju strony pojawi się więcej informacji, a być może także zastosowanie pozostałych znaków, z trybu dla quenyi.
Znaki quenejskie zostały przełożone na polskie wzorem układu ze strony tengwar.art.pl.
W przyszłości dodamy tabele dla różnych zawijasów, a także innych modyfikatorów tekstu.
Łukasz "Orondil" Szkołuda